Non xentiña, isto non vai de amores, ou si, pero doutro amores. Vai de cousas que nin se esperan nin se elixen nin se buscan. Anaquiños que veñen sen pedilos e que non se poden perder. Fala das cousas que só valoras cando non as tes. Do valor de cada minuto xunto ás persoas que che importan.
A min, dende cativo, sempre me intrigou o asunto da morte. Aínda que pareza incrible, unha das miñas teimas era decidir cal sería a vocal na que remataría a última palabra que ía dicir xusto antes de finar. Non é broma. Incluso cheguei á conclusión que sería o 'a', non sei o porqué, posibelmente parecíame a máis bonita. Sendo franco, a verdade é que non entendía moi ben que significaba o de morrer. Lembro que cando tiña seis anos, unha mañá facendo un puzzle no salón da miña casa, ocórreuseme que podía ser como deslizarse polo espazo exterior o resto da eternidade caendo se chocar nunca contra os astros que verías pasar a toda velocidade como diminutos puntos luminosos. Tratei de imaxinalo pechando os ollos e botando a cabeza para atrás. Con tanta concentración mermouse a miña percepción espazo-temporal e comecei a marearme, así que me deixei caer pensando que tiña o sofá á miña costa. Non estaba o sofá, pero unha mesiña amortigou o golpe. Aínda hoxe me pregunto como se me puido ocorrer facer aquelo. Coido que foi o máis semellante a meditación que levo feito polo de agora.
Pero, deixando atrás anécdotas, o meu primeiro contacto directo coa morte foi coa do meu avó. Tampouco podo falar moito del porque morreu cando eu era bastante pequeno. Un dos poucos recordos que teño del é dun día que me levou ó porto de Vigo e unha señora, que estaba por alí vendendo peixe nun posto ou algo así, ofrecueme con ilusión unhas xoubiñas fritidas que eu rexeitei con esmero e cara de noxo. O caso é que un día me levaron ó hospital a velo. Eu preguntei que lle pasaba e me dixeron que tiña rota unha perna. A min algo me cheiraba a peixe podre: non tiña as muletas por ningún lado da habitación nin ningunha perna escaiolada. Eu era pequeno, pero non tonto e sabía que algo raro acontecía. A seguinte e última vez que o mirei foi no enorme dormitorio dos meus avós que daquela vivían nun piso dun fermoso edificio decimonónico, tan elegante como pouco funcional. Miña nai dixo que fora onda el, e eu obedecín aínda que cun pouco de medo porque había moita xente arredor e eu non sabía que estaba a pasar. Acolleume co sorriso máis cálido que lle vira nunca. Aínda o lembro bastante ben, e é curioso como funciona a memoria que sabe que momentos son os que ten que almacenar porque ó cabo duns anos, recapitulei e comecei a entender todo gracias a esas fotografías mentais que quedaron grabadas na miña retina. Pois si, eu fun todo coitadiño a darlle dous bicos ó meu avó sen saber que en pocos días ía deixarnos. Non sei se tería sido mellor que eu fora consciente da gravidade do seu estado, o caso é que el si sabía que posiblemente será a última vez que me ía ver, e cando lembro os seus ollos e a candidez do seu rostro como dicindo un "hastaluego" cheo de tenrura doume conta de todo: para el, aquelo era unha despedida.
Pasaron os anos, e a súa falta superouse bastante ben porque o seu finamento podíase entender como o final do ciclo, a fin de contas tivera tempo para vivir e ver medrar ós seus fillos e incluso ver nacer a case todos os seus netos que agora estaban estrenando o seu ciclo e enchíano todo de vida.
Pero a pantasma do cancro, que se levara ó meu avó, volveu a aparecer sen invitación e instaluse no corpo da miña tía. Miña tía 'Mila' ('Milagritos' para os máis achegados), non a coñecedes? é raro porque todo o mundo a coñecía. Para moita xente eu non era Antón, era o sobriño de Mila, e a cousa, lonxe de molestarme ata me agradaba. Os paseos con ela eran eternos, parábase a falar con todo o mundo e case todo o mundo percorreu nas súas innumerables viaxes: Exipto, Nicaragua, China, Cuba,... e case de todos eses sitios tróuxome moedas e pedras das que eu era afanado coleccionista. Aínda teño un bote con área que me trouxo do Sahara e anacos de coral do Mar Vermello, canta xente fai ese regalos? ;-) Co tempo afíxenme a estas cousas e xa os vía como algo normal, pero agora bótoas moito de menos. Lembro unha tarde de fútbol que fun con ela a pór propaganda electoral de EU (da que era militante e candidata) no cristal dos centos de coches aparcados diante de Balaídos. Foi unha pena que esas eleccións non conseguiran nada, sentino como algo persoal, sobre todo por ela. Tamén me lembro das Fantas, as patacas fritidas e os pinchiños ós que nos invitaba, a min e ós meus imáns e primos (cando viñan por España, vaia:-) ), todos os sábados antes do xantar na casa da avoa Lolita. Todas estas son cousas ós que non lle das valor no momento, pero que se converten nos recordos que te van acompañar durante toda a túa vida sen pode volver atrás para cambialos ou retelos. Ó caso é que os anos foron pasando e a medicina avanzou moito, pero foi maior o avance do cancro que minaba a saúde, que non o ánimo, da miña tía. Tampouco fixo falta que ninguén me dixera que as cousas ían mal. O seu ollar apagado e a súa falta de apetito facíanme presaxiar un desenlace que non quería nin imaxinar. O día que confirmaron as miña sospeitas de que a cousa non tiña solución caín na conta de todas as cousas que deixara de facer con Mila todos eses anos que ela levaba loitando en silencio. O reloxo corría en contra e cando a súa fráxil saúde comezaba a dar signos de colapso ingresárona no hospital. Foi unha fría e escura tarde de febreiro, unha semana e media despois do meu cumpreanos e ó pouco de ingresala, cando fun visitala por primeira e última vez ó hospital. Armeime de valor e subín ata o andar no que estaba a miña tía polas escaleiras, para facer tempo. Cheguei, busquei a porta e alí estaba Mila, rodeada das súas mellores amigas e xunto á miña avoa. Falei con ela da viaxe que eu fixera a Lisboa e dos sitios nos que estivera, que ela coñecía ben. Á súa mirada dicíao todo, ela non sabía a gravidade da súa situación pero hai cousas que non fai falta dicilas. Non sei se me notou a desesperación e pena nos ollos, o caso é que cando me despedín dela, cun bico na meixela e me acheguei a porta da habitación sen deixar de mirala, foi nese instante cando sentín un escalofrío que me percorreu o corpo, outra vez esa mirada do adeus que xa coñecía de antes pero agora si sabía o que era. Esta mirada non foi como a anterior, foi unha mirada de temor, de quen é testemuña dunha inxustiza e non pode facer nada para solucionala, un adeus moi amargo ante ó que me sentía impotente. Días despois, un 29 de febreiro (día singular), deixounos. Foi entón cando fun aínda máis consciente do fondo que chegara Mila na xente: queríana moitos e moito.
Ano e medio despois de todo isto síntome con forzas e gañas para dicir que todas estas cousas son xa parte de min, estas cousas e moitas outras como: todas as veces que chorei, e as que non chorei, todos os bicos que me deron, e os que non me deron, todas as cousas que dixen, e que non dixen, todas as que me dixeron, e as que non me dixeron, todos os libros que lin, e os que non lin, todas a as veces que quixen, e as que non quixen, todas as veces que me quixeron, e as que non me quixeron e todas as cousas que vou ver e vivir e que aínda non vin nin vivín.
E digo isto porque non sei se hai ceo nin inferno, tampouco sei se os que nos deixan estannos observando por un buraquiño dende unha dimensión paralela ou a súa alma pulula polo ambiente en forma de entidade gasosa, o que si sei é que eu estou feito de anaquiños de todos os que quixen e que non están, e dos que están tamén. Somos un mecano de emocións, recordos e sentimentos, das emocións, recordos e sentimentos que orixinamos os uns ós outros sen querer e sen poder evitalo. E é por iso polo que nos entristecemos tanto cando alguén nos deixa, porque deixa o seu anaquiño orfo, e máis fonda é a tristura canto máis grande e importante é ese anaquiño. E somos nós, os novos donos do anaquiño, os que temos que mimalo e coidalo día a día para non perdelo, para facelo propio e poder lucilo ata que nós tamén sexamos anaquiños que outros teñan que mimar e coidar.
E deixo como corolario un consello: vive cada momento sabendo que é irrepetible e colecciona anaquiños como eu facía coas pedras e moedas que me traía Mila das súas viaxes... Nada máis xentiña, moitas grazas pola vosa atención e espero que estas palabras vos serviran de algo. Akuna matata
P.D. Aquí conto cousas moi importantes para min. Confío en que as coidaredes, son parte do meu anaquiño en vós...
